Mae'r llun clawr yn dangos mwyngloddiau'r Mwynglawdd ar anterth eu cynhyrchiad tua 1890. Daethpwyd â'r mwyn wedi'i gloddio i'r wyneb a'i brosesu yn yr hyn a elwir y "Lloriau Paratoi" lle cafodd y mwynau eu trin i gael gwared â chymaint o blwm a sinc. Gwerthwyd y mwyn plwm i gwmnïau mwyndoddi i gael triniaeth bellach a phroseswyd llawer o'r sinc yn y Mwyndoddwr Sinc - yr adeiladau hir isel - canol chwith y llun. Cafodd y gwastraff o'r lloriau paratoi ei droi ar dir cyfagos ac mae'n ymddangos yn wyn a llwyd yn y llun. Gan eu bod mewn calchfaen roedd y gwythiennau mwyn yn cynnwys llawer o galsit, mwyn sy'n rhoi ymddangosiad gwyn i'r tomenni. Roedd y tomenni gwastraff yn dal i gynnwys llawer o blwm metel trwm, sinc a chadmiwm, ac roedd y metelau hyn yn cael eu trwytholchi allan i'r tir a'r afonydd. Y risg o lygredd o'r metelau trwm hyn a arweiniodd at wneud y gwaith adfer. Claddwyd y gwastraff o'r tomenni a'i guddio â gorchudd anadweithiol ac yna ei blannu â llwyni coed a glaswelltir.
<-------- |
Main Index
| Mynegai